=============
Tài phiệt bạn tổng
thống Nga đứng đầu ngoại giao Mỹ
Cựu chủ tịch tập đoàn dầu khí Exxon Mobil, ông Rex Tillerson, được
bổ nhiệm làm ngoại trưởng Hoa Kỳ.REUTERS/Kevin Lamarque
Tổng thống tân cử Donald Trump đã phải lên tuyến đầu biện minh cho
quyết định bổ nhiệm Rex Tillerson, chủ tịch tập đoàn dầu khí Exxon Mobil, bạn thân
của tổng thống Nga, làm ngoại trưởng. Dấu hiệu hâm nóng quan hệ với Nga gây
phản ứng chống đối trong phe bảo thủ trong bối cảnh Matxcơva bị tố cáo nhúng
tay vào cuộc bầu cử Mỹ để loại cựu ngoại trưởng Hillary Clinton.
Ngày thứ Ba 13/12/2016, chỉ vài giờ sau khi thông báo tên tuổi
ngoại trưởng tương lai, ông Donald Trump tìm cách trấn an công luận và nhất là
phe bảo thủ trong đảng Cộng Hoà. Chiến thuật của tổng thống tân cử là đổ hết
trách nhiệm cho hai tổng thống tiền nhiệm « thiếu
viễn kiến, thiếu suy tính » nên đã đưa nước Mỹ phiêu lưu vào nhiều
cuộc chiến.
Ông cho rằng nước Mỹ cần một ban lãnh đạo mới, với chiến lược mới
xây dựng ổn định lâu dài để phục hưng kinh tế quốc gia. Cũng theo ông Donald Trump,
nước Mỹ đứng trước một giai đoạn « quyết
định » của lịch sử, chủ tịch Exxon Mobil là người của thời thế, có
tầm nhìn xa và tài năng cần thiết để tránh cho nước Mỹ những sai lầm và thất
bại trong lãnh vực ngoại giao như trong quá khứ.
Rex Tillerson, 64 tuổi, được mô tả là một đại doanh nhân hiểu biết
nhiều nước Nga, từng ký nhiều hợp đồng trong thập niên 1990 trước khi đứng đầu
tập đoàn dầu khí Exxon Mobil. Theo thời gian, ông trở thành bạn thân của chủ
nhân điện Kremlin. Khi chọn Rex Tillerson, thông điệp của tổng thống tân cử là
lật qua trang sử đối đầu với Nga để Washington rãnh tay đối phó với nhiều thách
thức và khủng hoảng trên thế giới.
Từ Washington, thông tín viên Anne-Marie Capomaccio phân tích :
Cải thiện quan hệ với Matxcơva là đề tài ruột của Donald Trump
trong chính sách đối ngoại và vì thế tổng thống tân cử đã chọn Rex Tillerson. Ngoại
trưởng tương lai của Mỹ sẽ phải chứng tỏ tài năng ứng biến tế nhị để có thể đáp
ứng với sự mong chờ của tổng thống mà không làm mất lòng Quốc hội lưỡng viện
nơi biểu quyết lệnh trừng phạt nước Nga. Chủ nhân Exxon Mobil đã từng lên tiếng
chống lại quyết định trừng phạt này. Quan hệ Mỹ-Nga không chỉ giới hạn ở hồ sơ
Ukraina mà còn liên quan đến tình hình Syria và hồ sơ hạt nhân Iran mà Nga là
một trong những đối tác trong hiệp định quốc tế.
Bên cạnh xung khắc Mỹ-Nga hiện nay, ông Rex Tillerson còn phải
quản lý cơn phẫn nộ của Trung Quốc sau lời tuyên bố của ông Donald Trump cảm thấy
không bị « nguyên tắc một nước Trung Hoa » trói buộc. Chính quyền Trump cũng
không tránh được hồ sơ Israel/Palestine gai góc. Thủ tướng Isarel Benyamin
Netanyahu chưa chi đã tuyên bố cảm thấy « nhẹ nhõm » với đối tác mới tại
Washington.
Cuối cùng, ngoại trưởng tương lai của Mỹ còn phải xử lý vấn đề biến
đổi khí hậu thực thi hiệp định COP21. Trái với Donald Trump, ông Rex Tillerson
dường như không phải là người xem nhẹ các nguyên nhân làm tăng nhiệt độ khí
quyển. Điểm khác biệt này buộc tổng thống và ngoại trưởng phải hoà hợp cung
đàn.
Tin Rex Tillerson được chọn làm ngoại trưởng Mỹ đã được Matxcơva
đón nhận một cách hài lòng. Báo chí Nga gọi Rex Tillerson là « người
bạn của nước Nga ». Còn ngoại trưởng Serguei Lavrov thẩm định đồng
nhiệm tương lai là một người « thực dụng ».
Tin Rex Tillerson được chọn làm ngoại trưởng Mỹ đã được Matxcơva
đón nhận một cách hài lòng. Báo chí Nga gọi Rex Tillerson là « người bạn của nước
Nga ». Còn ngoại trưởng Serguei Lavrov thẩm định đồng nhiệm tương lai là một
người « thực dụng ».
Syria - Aleppo :
Vladimir Putin và Bachar al-Assad thắng lớn
Lực lượng trung thành với tổng thống Syria Bachar al-Assad trước
cảnh tan hoang tại một khu phố do chính phủ kiểm soát ở Aleppo, Syria
13/12/2016.REUTERS/Omar Sanadiki
Hồ sơ chính của hầu hết các báo Pháp ra hôm nay là sự kiện Aleppo,
thành trì của quân nổi dậy Syria từ năm 2012 coi như đã thất thủ rơi vào tay quân
chính phủ. Vụ việc được hầu hết các báo ghi nhận như là sự bất lực của phương
Tây và cộng đồng quốc tế trên tất cả các mặt trận, chính trị, quân sự, ngoại
giao và cả nhân đạo.
Như vậy là sau một tháng liên tục hứng chịu làn mưa bom bão đạn
của quân chính phủ Bachar al-Assad dưới sự yểm trợ từ các lực lượng đồng minh
của Damas, đặc biệt là của không quân Nga, phần lãnh địa nhỏ bé còn lại của lực
lượng nổi dậy ở Aleppo đang rơi vào tay của quân Bachar al-Assad.
Bắt đầu với nhật báo Libération. Trang nhất tờ báo để trắng gợi
cảm giác như một tấm bia mộ với duy nhất hàng tựa : « Nơi
đây mồ chôn Aleppo », bên các trang trong tờ báo minh họa nhiều tấm
ảnh lớn ghi lại cảnh thành phố, từng một thời là thủ phủ kinh tế sầm uất của
Syria nay chỉ là một đống đổ nát mênh mông.
Xã luận của Libération lấy tiêu đề « Nỗi
ô nhục». Theo tờ báo, ô nhục ở chỗ cộng đồng quốc tế đã bất lực
chứng kiến trực tiếp, nỗi thống khổ của thường dân Aleppo, bị kẹt giữa cơn mưa
bom đạn băm nát thành phố, một bên là quân đội al-Assad cùng các đồng minh của họ
và một bên là của quân nổi dậy.
Trong khi đó trang nhất của Le Figaro chạy tựa : « Putin
và Assad chiến thắng trên đống đổ nát Aleppo ». Le Monde cũng có
chung nhận định trên với bài viết «
Putin, người thắng trận lớn ». Tờ báo nhấn mạnh « sự
né tránh của người Mỹ và các nước châu Âu đã giúp Nga làm chủ cuộc chơi
» ở Syria.
Le Monde khẳng định, « việc
chế độ Damas chiếm lại thủ phủ kinh tế này là bước ngoặt lớn trong cuộc xung
đột Syria và cũng là một thất bại của các nước phương Tây. Hậu quả của nó có
thể sẽ rất nặng nề, trước tiên là cho các nước châu Âu ».Trong những
tuần tới đây sẽ lại có làn sóng ồ ạt người tị nạn đổ sang Thổ Nhĩ Kỳ và điểm đến
cuối cùng vẫn sẽ là các nước châu Âu. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn đó là « Washington
cũng như các cường quốc phương Tây khác trong gần 5 năm qua ra sức ủng hộ cuộc
nổi dậy dân chủ, với thất bại này uy tín chiến lược của họ bị đảo lộn ».
Le Monde cay đắng nhận thấy : « Từ
khi kết thúc chiến tranh lạnh, chưa bao giờ Mỹ và các nước châu Âu lại tỏ ra
bất lực trước Matxcơva như bây giờ ». Nhật báo chỉ rõ nguyên nhân «
chính
những thái độ né tránh của các nước phương Tây lặp đi lặp lại nhiều lần đã cho
phép Kremlin trở thành người chủ ván cờ tại Syria từ khi Nga bắt đầu can thiệp
ủng hộ chế độ Assad hồi tháng 9/2015 ». Đến giờ phương Tây mới thấy
tuyệt vọng.
Tờ báo trích dẫn ông Thomas Gomart, giám đốc Viện Quan hệ Đối
ngoại Pháp nhận định : « Vladimir Putin hiểu rõ sự lựa chọn
thoái lui của Washington và thiếu quyết tâm của các nước châu Âu … và sẽ là ảo
tưởng khi tin rằng ta có thể ngăn những gì người Nga làm tại Syria trước khi
chính quyền mới ở Mỹ đi vào hoạt động ».
Vẫn theo Le Monde, thì đây là một bài học cho Washington cũng như
Paris và Luân Đôn. Matxcơva từ một năm nay đã làm tất cả để cứu chế độ Damas,
đó là điều mà các nước phương Tây đã không làm được đối với phe đối lập ở
Syria.
Nga không chỉ huy động không quân mà còn triển khai hệ thống tên
lửa tối tân S-300 và S-400 để khóa chặt bầu trời Syria. Rõ ràng như vậy thì mục
tiêu không còn chỉ là cuộc chiến chống khủng bố. Cách can thiệp của Nga đã giúp
họ làm chủ hoàn toàn cuộc chơi, chặn mọi khả năng hỗ trợ cho lực lượng nổi dậy.
Le Monde khẳng định, điều không thể chối cãi là « Vladimir
Putin là người thắng lớn của trận chiến Aleppo. Về mặt quân sự, quân đội Nga đã
chứng tỏ khả năng tác chiến ở xa trong chiến dịch đầu tiên ngoài không gian Xô
Viết cũ. Về ngoại giao, đó cũng là thành công. Cuộc khủng hoảng Syria đã đưa
Matxcơva trở lại thành người đối thoại ưu tiên, thậm chí đặc biệt của
Washington, giống như thời chiến tranh lạnh ».
Le Monde khẳng định chiếm lại Aleppo chưa phải là chiến tranh kết
thúc hay tình hình Syria đã ổn định. Nhưng giờ đây Nga có thể áp đặt những điều
kiện cho các cuộc đàm phán tại Genève. Và ông chủ điện Kremlin đang gặp thiên
thời địa lợi nhân hòa, khi mà tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump không giấu
thiện chí tái lập mối quan hệ tốt đẹp với ông Putin ngay sau khi nhậm chức.
Bachar al-Assad củng cố vị thế trở lại
Thế thượng phong của Nga ở chiến trường Syria còn là một đòn bẩy
cho sự tồn vong của chính quyền Bachar al-Assad. Le Figaro nhận định, với chiến
thắng Aleppo : Bachar al Assad trở thành trung tâm của ván cờ Syria.
Tờ báo nhận định : « gần
sáu năm sau khi cuộc chiến bùng phát, việc Aleppo thất thủ đã cụ thể hóa sự trở
lại của Bachar al-Assad trên chính trường quốc tế. Giành chiến thắng Aleppo,
tổng thống Syria đã phá tan viễn cảnh thay đổi chính quyền. Chủ trương, « thay đổi
chế độ » mà các nước phương Tây mong đợi đã không xảy ra được ở Syria. Aleppo
thất thủ có thể sẽ báo trước sự biến mất vĩnh viễn của lực lượng nổi dậy ôn hòa
Syria vì khả năng hành động và quân số của họ đang ở mức thấp nhất. Nhiều người
trên thế giới sẽ tìm thấy ở đây một lập luận mới bảo vệ cho việc tổng thống
Syria ở lại ».
Nhiều chuyên gia cũng có chung nhận định, với sự hậu thuẫn mạnh mẽ
của Nga, Bachar al Assad sẽ còn nắm giữ quyền lực lâu dài ở Syria, cho dù đó là
một đất nước hoang tàn đổ nát, nhưng ông ta vẫn là người trị vì.
Mỹ: Chính quyền mới mang sắc thái riêng của Trump
Một thời sự khác được các báo Pháp quan tâm theo dõi sau sự kiện
Aleppo thất thủ, đó là chính quyền Trump đang dần hoàn thiện và đặc biệt với sự
bổ nhiệm nhà tài phiệt dầu mỏ Rex Tillerson, chủ tịch tập đoàn Exxon Mobil, một
người thân Nga vào chức vụ lãnh đạo ngoại giao Mỹ.
Trang nhất nhật báo kinh tế Les Echos chạy tựa lớn trang nhất : « Ê-kíp
ngoại cỡ sẽ lãnh đạo nước Mỹ ». Theo Les Echos, Donald Trump đã
hoàn thiện bộ máy chính quyền theo hình ảnh của ông ta là : bất tuân nguyên tắc
và hầu như không có kinh nghiệm lãnh đạo chính trị. Đó là chính quyền gồm chủ
yếu những ông chủ doanh nghiệp lớn, trùm nhà băng. Tờ báo kinh tế nhận xét, « chính
phủ Trump tới đây mang đậm nét của nhà tỷ phú với đặc tính : « Đàn ông mạnh mẽ,
da trắng, giàu có ».
Hôm qua ( 13/12), Donald Trump lại có thêm một bổ nhiệm gây tranh
cãi, ông Rex Tillerson, chủ tịch tổng giám đốc tập đoàn dầu mỏ Exxon Mobil,
được giao lãnh đạo ngoại giao. Những mối liên hệ với nước Nga của ngoại trưởng
Mỹ tương lai đang làm dấy lên lo ngại ngay trong đảng Cộng Hòa, nhất là lúc
đang có những nghi ngờ Matxcơva can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.
Ngoại trưởng thân Nga gây lo ngại
Báo la Croix cũng cô đọng hình ảnh bộ máy lãnh đạo mới của Mỹ bằng
hàng tựa : « Chính quyền Trump sẽ giàu có, mạnh
mẽ và thích Nga ».
Thông báo của Trump bổ nhiệm các chức vụ quan trọng của bộ máy
lãnh đạo nước Mỹ được cả thế giới ngóng chờ theo dõi. Đến giờ về cơ bản những
vị trí then chốt đã được ông Trump quyết định. Giàu thì có các gương tài phiệt,
chủ nhà băng, mạnh có tướng quân James Mattis về nắm bộ Quốc Phòng, và vừa giàu
vừa thân Nga có ông chủ Exxon Mobil nắm Ngoại Giao. Điểm chung cho những nhân
vật đó là về từng lĩnh vực riêng họ có thể là người tài, nhưng đều trắng trơn
về kinh nghiệm lãnh đạo chính trị và đều là những người trung thành với Trump.
Le Figaro thì nhận xét : Trùm dầu mỏ Rex Tillerson cho ngành « ngoại
giao con buôn ». Donald Trump đã ca ngợi ông trùm dầu khí này như là
« một trong những nhà thương lượng giỏi nhất thế giới »,
người « hiện thân cho giấc mơ Mỹ ».
Le Figaro cho biết thêm nhân thân của Rex Tillerson : Ông là một
kỹ sư người gốc Texas đã kinh qua đủ các cấp lãnh đạo doanh nghiệp trong 41 năm
qua. Tập đoàn Exxon Mobil của ông, giờ đây dẫn đầu trên thị trường chứng khoán,
có mặt ở trên 50 nước. Trong sự nghiệp của mình, ông Tillerson đã từng lãnh đạo
thành công các chi nhánh của tập đoàn ở Yemen, có quan hệ chặt chẽ với Qatar,
từng quan hệ làm ăn với Nga từ những năm 1990. Đặc biệt là Rex Tillerson đã
được tổng thống Nga Putin trao huy chương Hữu nghị năm 2013, vì đã tỏ thái độ
chống trừng phạt Nga sau vụ Matxcơva thôn tính Crimée.
Ở Washington, người ta nhận thấy việc chỉ định Tillerson lãnh đạo
Ngoại Giao lúc này như là một tín hiệu cởi mở với tổng thống Nga. Trong khi đó
thượng nghị sĩ kỳ cựu của đảng Cộng Hòa, John McCain, thì lại nhận định cay
nghiệt rằng « đây là điều đáng quan ngại. Vladimir
Putin là một kẻ côn đồ, hung bạo và là một kẻ sát nhân. Bất kỳ ai đều thấy ông
ta là một kẻ dối trá ».
Với bản tính khó lường, ăn nói bốc đồng, các phát biểu mâu thuẫn
nhau như Donald Trump, giới quan sát chỉ biết tự do suy diễn chứ không ai có
thể hiểu thực sự ý đồ của tổng thống tân cử qua các vụ bổ nhiệm quan trọng vừa
qua. Muốn biết cụ thể nước Mỹ sẽ được điều hành ra sao, dư luận lại phải chờ
đợi.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
VC kill in action